Rzym to jedna z najpiękniejszych stolic europejskich, największe miasto Włoch, leżące w regionie Lazio, w środkowej części Półwyspu Apenińskiego. Zbudowane zostało
na 7 wzgórzach, nad rzeką Tyber (od ujścia rzeki do Morza Tyrreńskiego dzieli odległość
ok. 27 km). Zwane jest potocznie „Wiecznym Miastem” ze względu na swoją wyjątkową i majestatyczną historię. Dziś to również ośrodek administracyjny Lacjum, powierzchnia miasta sięga ok.1285,306km2. Zespół miejski liczy sobie ponad 3,761 mln mieszkańców.
W zabytkowym centrum Rzymu, na prawym brzegu rzeki, leży Watykan, siedziba papiestwa i najmniejsze państwo świata. Rocznie Rzym i Watykan odwiedza kilkanaście milionów ludzi, w tym wielu Polaków.
Wyjątkowość tego miasta polega na zaprzeczeniu muzealności. Współczesność miesza się tu z wielkimi pozostałościami zamierzchłej historii. Starożytne ruiny, renesansowe pałace, barokowe kościoły i fontanny stanowią naturalne tło dla wielkomiejskiego życia. Rzym to miejsce, w którym niemal wszystko zapiera dech w piersiach: bogactwa Watykanu, ponadczasowe Forum Romanum, rozpędzony Fiat Bambino i miliony kotów zamieszkujące Koloseum. Czasami może to być zwykła próba przejścia przez główne skrzyżowanie miasta, lub też zwyczajnie rachunek za pyszne espresso. Spróbujcie, jak tubylcy, nakarmić swoje zmysły mnogością przyjemności, które Rzym oferuje, od cudownego dreszczyku emocji, gdy poczujecie wieki burzliwej historii pod swoimi stopami, a kończąc na błahym, lecz intensywnym upojeniu po zjedzeniu lodów orzechowych w upalny dzień.
Ustrój polityczny
Obecnie Włochy są Republiką (Repubblica Italiana) z dwuizbowym parlamentem (parlamentarzyści wybierani są na pięcioletnią kadencję) – Izbą Deputowanych z 630 miejscami i Senatem z 315 miejscami. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament oraz członków regionalnych organów władzy, na okres siedmiu lat. Prezydent posiada głównie władzę reprezentacyjną.
Powołuje on jednak premiera, który musi cieszyć się zaufaniem parlamentu (zwyczajowo funkcję tę obejmuje lider większości parlamentarnej). Premier, za aprobatą prezydenta, powołuje członków rządu. Wszystkie budynki administracji najwyższej znajdują się w centrum Rzymu.
Podział administracyjny Rzymu
Pod względem administracyjnym Rzym dzieli się na 3 strefy:
centralną, zwaną śródmieściem, położoną w obrębie Murów Aureliana. Jest to najstarsza część miasta, skupiająca instytucje i urzędy państwowe, siedziby firm przemysłowych, handlowych, banków oraz większość najważniejszych zabytków
obrzeżną, w skład której wchodzą nowoczesne dzielnice mieszkaniowe, znajdujące się głównie w południowo-wschodniej i zachodniej części miasta
podmiejską, gdzie znajduje się większość zakładów przemysłowych.
Geografia
Włochy leżą na południu Europy i zajmują obszar prawie 302 000 km2. Terytorium kraju znajduje się w większości na Półwyspie Apenińskim, wcinającym się w Morze Śródziemne. Północne Włochy to część zwana kontynentalną. W obszar terytorium administracyjnego wchodzą także wyspy, z których największe to południowa Sycylia i Sardynia. Z północy na południe długość kraju wynosi ok. 1100 km. 23% obszaru Włoch zajmują niziny (rzeczne i przybrzeżne), 35% – góry (przede wszystkim Alpy i Apeniny), a 48% – wyżyny, w zależności od regionu położone wyżej lub niżej. Geograficznym kręgosłupem kraju są ciągnące się przez prawie 1000 km Apeniny, złożone z wielu pasm górskich i masywów, bardzo zróżnicowanych pod względem klimatu, roślinności i gęstości zaludnienia. To ukształtowanie terenu sprawia, że drogi łączące północ z południem i wschód z zachodem (wybrzeże Morza Tyrreńskiego z Morzem Adriatyckim), przebijając się przez góry stają się niezwykle malownicze. Do powyższej charakterystyki Włoch trzeba dodać deficyt wodny, który można odczuć na własnej skórze, podróżując na południe. Administracyjnie Włochy są podzielone na 20 regionów (regioni), 103 prowincje (provinzie) i 8100 gmin (comuni). Większość miast jest niewielka. Tylko w 50 miastach liczba mieszkańców przekracza 100 000, a jedynie 11 z nich zamieszkuje między 200 000 a 500 000 osób. Cztery metropolie mają ponad milion mieszkańców, wśród nich oczywiście największy Rzym.
Święta Państwowe
1 stycznia Nowy Rok
6 stycznia Trzech Króli
marzec/kwiecień Wielkanoc
25 kwietnia Dzień Wyzwolenia
1 maja Święto Pracy
2 czerwca Rocznica Republiki
15 sierpnia Wniebowzięcia NMP
1 listopada Wszystkich Swietych
8 grudnia Niepokalanego Poczęcia
25 grudzień Boże Narodzenie
26 grudzień Świętego Szczepana
Ponadto celebrowani są patroni poszczególnych miast:
Asyż 4 października św. Franciszka
Bolonia 4 października św. Petroniusza
Florencja 24 czerwca św. Jana Chrzciciela
Mediolan 7 grudnia św. Ambrożego
Perugia 29 stycznia św. Konstantego
Piza 17 stycznia św. Raniera
Rzym 29 stycznia św. Piotra
Wenecja 25 kwietnia św. Marka
Werona 12 kwietnia św. Zenobiego
Planowanie dłuższego pobytu:
Polscy obywatele korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Paszport oraz dowód osobisty są dokumentami podróży, które uprawniają Polaków do bezwizowego wjazdu oraz do 90-dniowego pobytu na terytorium Republiki Włoskiej. Przed planowanym wyjazdem koniecznie należy się upewnić, czy dokument jest aktualny i czy jego stan techniczny umożliwi kontrolę (podniszczone dowody nie zawsze da się odczytać w systemie, w trakcie odprawy na lotnisku).
Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu otrzymuje też członek rodziny obywatela UE, niezależnie od jego przynależności państwowej. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.
Jeśli pobyt przekracza okres 90 dni prawo do pobytu otrzymają obywatele UE:
+zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
+ mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
+ przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.
W przypadku takiego pobytu państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Planując we Włoszech pobyt dłuższy niż 3 miesiące, należy wystąpić do właściwej terytorialnie komendy policji (Questura) o kartę pobytu obywatela UE. Obywatele RP ubiegający się o wydanie lub odnowienie karty pobytu obywatela UE mogą składać dokumentację zarówno za pośrednictwem poczty, jak też w Biurze ds. Cudzoziemców właściwej terytorialnie komendy policji. Szczegóły: www.portaleimmigrazione.it.
Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Rzymie: www.infopolonia.it, a także Wydziału Konsularnego: www.consolatopolacco.it, oraz na stronach MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.
Źródło: Informator „Polak za granicą” wydany przez MSZ, aktualizacja 15.10.2007
Przepisy celne
Nie ma ograniczeń przy wwozie pieniędzy, ale w przypadku dużych sum podczas kontroli granicznej mogą być wymagane dodatkowe wyjaśnienia. Wywieźć w gotówce można do 10 tys. EUR.
Przywóz zwierząt domowych
Od 1 października 2004 r. zwierzęta domowe towarzyszące właścicielom w podróży do państw Unii Europejskiej muszą mieć paszporty, co jest wymogiem prawa unijnego. Do wyrobienia paszportu z emblematami UE potrzebne są dokumenty zawierające dane o właścicielu oraz informacje na temat zwierzęcia. Niezbędne jest także przedstawienie zaświadczenia o szczepieniach zwierzęcia i przebytych chorobach. Zwierzę musi mieć identyfikator w postaci elektronicznego chipu, którego numer i miejsce umieszczenia będzie odnotowane w paszporcie. Paszporty wydają lecznice weterynaryjne, których spis znajduje się na stronie internetowej Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Te same zasady obowiązują w podróżach z psami i kotami do sąsiednich państw nie należących do UE, ale mających te same standardy ochrony przed wścieklizną, tzn. do Watykanu i San Marino.
Źródło: Informator „Polak za granicą” wydany przez MSZ, aktualizacja 15.10.2007
Poczta
Główne urzędy pocztowe są zwykle otwarte od poniedziałku do soboty w godzinach 8.00-19.30. Wmniejszych miastach w soboty poczty są czynne do 13.00, a ostatniego dnia każdego miesiąca wszystkie oddziały zamyka się godzinę wcześniej niż zazwyczaj.
Znaczki (francobolli) można kupić także w kioskach tabacchi oraz w sklepach pamiątkarskich w miejscowościach turystycznych.
Listy są często ważone. Poczta włoska należy do najpowolniejszych w Europie, więc jeśli list jest pilny, lepiej wysłać go pocztą ekspresową za dodatkową opłatę zależną od wagi i miejsca przeznaczenia. Listy do Włoch można posyłać na poste restante z dopiskiem „Fermo Posta” i nazwą miasta. Do odebrania takiej przesyłki potrzebny jest paszport. W razie trudności z jej odnalezieniem, trzeba poprosić urzędnika o sprawdzenie na liście pierwszego i drugiego imienia, nazwiska lub innych danych, gdyż zdarza się, że są błędnie napisane, a funkcjonowanie włoskiej poczty pozostawia wiele do życzenia.
Telefony
Numery rozpoczynające się od 800 są bezpłatne, a numer 170 łączy z anglojęzyczną telefonistką; 176 to numer informacji międzynarodowej.
Opłaty za połączenia należą do najwyższych w Europie, choć poza godzinami szczytu są nieco niższe (pn.-pt. 18.30-8.00, połączenia krajowe sb. 13.00-pn. 8.00, połączenia międzynarodowe pn.-sb. 22.00- 8.00 i cała nd.).
Za granicę można dzwonić z każdej budki za pomocą karty do rozmów międzynarodowych. Takie karty sprzedaje się w czterech nominałach – od 6,45 do 51 €. Dwie najpopularniejsze karty to Columbus (Europa Zachodnia i Ameryka Północna) oraz Scheda Telefonica Internazionale (pozostałe rejony świata). Nieco tańsza jest Europa Card (wyłącznie Europa, Kanada i USA), która kosztuje 5 €. Nie wkłada się jej do telefonu, lecz wykręca numer centrali, a następnie wprowadza PIN umieszczony na odwrocie karty.
Połączenia międzynarodowe na koszt abonenta (chiamata con addebito destinatario) uzyskuje się, wykręcając numer centrali międzynarodowej 170 i postępując zgodnie z nagranymi instrukcjami. Dzięki usłudze Poland Direct Telekomunikacji Polskiej istnieje możliwość zadzwonienia do Polski na koszt abonenta za pośrednictwem polskiego operatora. Trzeba wykręcić numer dostępu 800 172480, po czym podać operatorowi swoje nazwisko oraz nazwisko i numer telefonu osoby w Polsce, z którą chce się uzyskać połączenie.
By dodzwonić się do Włoch, należy wybrać 00, następnie 39, później numer kierunkowy z pierwszym zerem i wreszcie numer abonenta.
Telefony komórkowe działają w ogólnoeuropejskim systemie GSM. Trudno spotkać Włocha bez swojego telefonino, ale by móc korzystać we Włoszech ze swojej „komórki”, należy pamiętać o zawarciu umowy roamingowej z operatorem.
Godziny otwarcia
Sklepy i firmy usługowe są najczęściej czynne od poniedziałku do soboty w godzinach 8.00-13.00 i 16.00-19.00; wiele sklepów jest zamkniętych w sobotnie popołudnia i w poniedziałki rano. Na południu dzień pracy zaczyna się z reguły o godzinę później. Na północy funkcjonowanie niektórych biur dostosowane jest do standardowego europejskiego dnia pracy (9.00-17.00). W niedziele zamknięte jest wszystko poza barami i restauracjami (zwłaszcza w większych miastach i w regionach popularnych wśród turystów), choć w niektórych miejscowościach pasticerie czynne są do południa.
Kościoły w większości są otwarte od wczesnych godzin rannych (msza święta o 7.00 lub 8.00) do południa i ponownie od 16.00 do 19.00/20.00. W mniej popularnych miejscowościach świątynie otwierane są jedynie na poranne i wieczorne nabożeństwa, a niektóre zamknięte są cały czas, z wyjątkiem niedziel i świąt kościelnych. Istnieje jednak możliwość dotarcia do osoby opiekującej się kluczem. Innym problemem, który często spotyka się w całym kraju, jest zamknięcie wielu kościołów, klasztorów i kapliczek z powodu remontu (chiuso per restauro).
Państwowe muzea są zwykle otwarte w godzinach 9.00-19.00 od wtorku do soboty i 9.00-13.00 w niedziele. Bywają często zamknięte w poniedziałki i przez parę godzin w każde popołudnie. Godziny otwarcia innych niepaństwowych muzeów są zazwyczaj podobne, choć zimą są czynne znacznie krócej (dotyczy to szczególnie mniejszych muzeów). Niektóre większe muzea w okresie letnim są otwarte do późna (wt.-sb. nawet do 22.00; nd. do 20.00).
Elektryczność
Napięcie wynosi 220 V, ale sprzęt wymagający 240 V również funkcjonuje.
Większość wtyczek ma trzy okrągłe bolce, ale zdarzają się również wtyczki z dwoma bolcami rozstawionymi bliżej siebie niż w polskich wtyczkach. Warto jest zaopatrzyć się we wtyczkę, która wyrównuje te różnice (do nabycia w sklepach elektrycznych we Włoszech).
Polska Placówka Dyplomatyczna w Rzymie
Wybierając się w podróż zagraniczną dobrze jest wiedzieć, gdzie w danym kraju znajdują się polskie placówki dyplomatyczne. W razie jakichkolwiek kłopotów możemy zwrócić się do nich z prośbą o udzielenie pomocy.
Ambasada RP
via P.P. Rubens 20, Monti Parioli 00197, Roma, Italia
centrala tel. (0.03906) 362-04200,
e-mail: polish.embassy@agora.stm.it
www.ambasciatapolonia.it
Wydział Konsularny
centrala tel. (0.03906) 362-04300,
sekretariat wydziału tel. (0.03906) 362-04302
Waluta
1 stycznia 2002 roku Włochy znalazły się wśród dwunastu krajów Unii Europejskiej, które wprowadziły wspólną walutę, euro (1 € to 100 centów). Banknoty mają nominały 500, 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2 i 1 euro, a monety 2 i 1 euro, a także 50, 20, 10, 5, 2 i 1 centów. Monety mają po jednej stronie motyw wspólny dla Unii, a po drugiej – charakterystyczny dla danego kraju.
28 lutego 2002 r. lir stracił status prawnego środka płatniczego. Wymiana banknotów i monet w bankach oraz urzędach pocztowych odbywa się będzie na zasadzie dobrowolności. Narodowy plan przejścia na euro nie określa końcowego terminu takiej wymiany, natomiast przewiduje, że przez 10 lat po utracie statusu prawnego środka płatniczego przez lira Bank Włoch, poprzez sieć swoich oddziałów, zapewni bezpłatną wymianę zarówno monet, jak i banknotów, po kursie 1 EUR = 1936,27 ITL.
Wydatki – Rzym i nie tylko.
Rozkwit ekonomiczny i tłumy turystów w najpopularniejszych miastach spowodowały, że ceny we Włoszech są obecnie porównywalne z cenami w innych krajach zachodnioeuropejskich. Ogólnie rzecz biorąc, taniej jest na biednym południu niż na bardziej zamożnej północy kraju. Najdrożej jest w Wenecji, Mediolanie, Florencji i Bolonii, nieco taniej w Rzymie, a najtaniej w Neapolu i na Sycylii.
Pizza lub porcja spaghetti i piwo kosztuje 8-16 €, chociaż na północy, we Florencji czy Wenecji, takie zestawy są nieco droższe. Z kolei na południu, w Rzymie lub Neapolu, ceny nie przyprawiają już o zawrót głowy.
Bilet kolejowy InterCity w obie strony na trasie Mediolan-Rzym drugą klasą (podróż trwa 5 godz. 30 min – 600 km) kosztuje ok. 75 €. Napoje wyskokowe nie są tanie, chyba że pije się wino; np. duże piwo przy barze może kosztować nawet do 6 €. Ceny napoi bezalkoholowych i kawy utrzymują się na średnim poziomie europejskim. Ceny noclegów zaczynają się od 30 € za pokój dwuosobowy w hotelu jednogwiazdkowym, chociaż w Mediolanie, Florencji i Wenecji trudno znaleźć pokój za mniej niż 44 €.
Żyjąc oszczędnie, śpiąc w namiocie, podróżując autostopem, kupując jedzenie w sklepach i na targach, w środkowych Włoszech trzeba się liczyć z koniecznością wydania na dzienne utrzymanie średnio 40 €. Średni dzienny koszt pobytu, gdy mieszka się w jednogwiazdkowym hotelu i jada w restauracji jeden tani posiłek, może wynieść 64 €, trochę mniej na południu. Osoby nie oszczędzające nadmiernie powinny się liczyć z wydatkiem co najmniej 80 € na dzień pobytu.
Zakupy
Warto przywieźć z Włoch np. ekspresy do kawy (caffetiera), które we Włoszech są w miarę tanie. Duży ich wybór oferują zawsze domy towarowe Upim i Standa. Z przeznaczeniem na prezenty można też kupować odzież i buty, ale są one raczej drogie. Z wysokich cen znany jest zwłaszcza Mediolan. Jedynie targi dają okazję do tanich zakupów.
Dwie ogólnokrajowe sieci domów towarowych, Upim i Standa, można znaleźć w każdym mieście. Nie są one szczególnie drogie ani eleganckie i warto tam właśnie zaopatrzyć się w artykuły toaletowe i inne podstawowe rzeczy. Niekiedy domy obydwu sieci posiadają też działy spożywcze.
Biura informacji turystycznej usytuowane są na lotnisku Fiumicino i dworcu Termini, lecz z powodu dużych kolejek lepiej iść od razu do głównego biura przy Via Parigi 5, pieszo 5 minut od Termini. W kluczowych miejscach centrum działają także inne punkty informacyjne.