Bazylika Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu została ufundowana przez św. Kaliksta w 217 roku i dlatego też uważana jest za jeden z najstarszych kościołów rzymskich. Jest to również najważniejsza świątynia w regionie Trastevere. Według zachowanych przekazów historycznych to tu własnie celebrowano po raz pierwszy jawnie mszę świętą. Świątynia wpisana jest w rejestr kościołów tytularnych a to znaczy, że pieczę nad nią sprawuje jeden z kardynałów-prezbiterów. Poprzednim pasterzem duchownym tego miejsca był Kardynał Stefan Wyszyński a obecnie honor ten spoczywa na prymasie Polski Kardynale Józefie Glempie.
Dzisiejsza zabudowa wznosi się na fundamentach z 340 roku, a stara inskrypcja na tronie kardynalskim we wnętrzu kościoła głosi, że jest to najstarszy kościół poświęcony Matce Boskiej na świecie. Ziemię tą otrzymali Chrześcijanie z rąk imperatora Septymiusza Sewera, który rozstrzygnął trwający spór między wspólnotą wiernych a właścicielami okolicznych tawern słowami „wolę by ziemia ta należała do tych co służą Bogu, nieważne jak dziwne byłyby ich rytuały”. we wspomnianym wyżej roku 340, papież Juliusz I rozbudował kościół i to właśnie za jego panowania nad wspólnotą, rozpoczęto w tym miejscu jawne zebrania wiernych.