San Giovanni in Laterano, to druga w hierarchii budowla Chrześcijaństwa we Włoszech, plasująca się zaraz za Bazyliką św. Piotra. Jest to katedra biskupa Rzymu (Papieża), jedna z czterech bazylik większych. To właśnie w tym miejscu nowo wybrany Papież odprawia swą pierwszą mszę. Zespół pałacowo-kościelny powstał na Lateranie w IV wieku, za panowania cesarza Konstantyna Wielkiego, i przez pewien czas służył za główną siedzibę papiestwa.
Nazwa Lateranu pochodzi, jak to często w Rzymie bywa, od nazwiska rodziny zamieszkującej wzgórze w czasach starożytnych. Wznosiła się tu bogato zdobiona willa senatorskiego rodu Lateranich, wraz z przylegającym parkiem. Miejsce to przeszło do rąk papieskich dzięki Fauście, żonie cesarza Konstantyna. Dzięki niej powstała pierwsza chrześcijańska Bazylika w Rzymie, jako jedyna nie związana z żadnym męczeństwem lub pochówkiem Świętego. W chwili przeniesienia papiestwa do Awinionu Lateran stracił na znaczeniu i nie odzyskał go aż do XVI wieku, kiedy Sykstus V, śledząc planowaną przebudowę miasta, widząc dogodne połączenia z bazyliką Santa Maria Maggiore, ośrodkami wzdłuż via Appia Anticai pobliskim Colloseo, zdecydował się na przywrócenie Bazylice statusu ważnego obiektu pielgrzymkowego.
Główne wejście znajduje się od strony piazza di San Giovanni in Laterano, z którego to placu można podziwiać imponującą fasadę projektu Alessandra Galilei (1732-1735) z 15 figurami Świętych i doktorów kościoła oraz Chrystusem Zmartwychwstałym. W portyku umieszczona została oryginalna rzeźba wizerunkowa cesarza Konstantyna (przeniesiona w to miejsce z jego term) oraz słynne drzwi z brązu, pochodzące z kurii, a wcześniej z senatu rzymskiego. To na nich, według legendy, zawisnąć miały odcięte dłonie Cycerona, przybite tam z nakazu Marka Antoniusza. Drzwi znajdujące się po prawej stronie to tak zwana Święta Brama: jedne z trzech specjalnych przejść w Rzymie (pozostałe znajdują się kolejno w bazylice na Watykanie i w bazylice św. Pawła za murami), związanych z tradycją świętowania lat jubileuszowych. W tych latach pielgrzymi udający się do stolicy papieskiej wchodzili do kościołów przez specjalnie otwarte na ten czas bramy, symbolizujące możliwość otrzymania odpustu zupełnego i Bożego Miłosierdzia. W pozostałych okresach drzwi pozostają zamknięte po dziś dzień.
O samym wnętrzu napiszę następnym razem, warto jednak na sam koniec cofnąć się na tyły kościoła, gdzie znajduje się kolejny plac, piazza di Porta San Giovanni, na środku którego wznosi się ogromny egipski obelisk z czerwonego granitu. Podobne monumenty można znaleźć w wielu miejscach Rzymu, jednak ten wybija się ponad wszystkie inne. Jest to bowiem najstarszy i najwyższy obelisk przewieziony do Rzymu. Pochodzi aż z XV wieku przed naszą erą! Powstał na cześć faraona Totmesa III, panującego w okresie Nowego Państwa. Do Rzymu trafił w roku pańskim 357, za czasówKonstancjusza II, początkowo ozdabiał Circus Maximus, skąd przeniesiony został dopiero w XVI wieku, za sprawą Domenico Fontany. Według zachowanych dokumentów cesarzKonstantyn, ojciec Maksensjusza II pragnął przenieść obelisk do nowo założonej stolicy Imperium, Konstantynopola, nie zdążył jednak dokonać tego przed śmiercią. W ten sposób wielowiekowe dzieło pozostało w Rzymie.
